Markten in Nederland
De Markt kennen we allemaal en iedereen is er ongetwijfeld een keer geweest maar hoe lang bestaat de markt nou eigenlijk en hoe is hij dan ontstaan? De markt zoals wij die kennen heeft geen deuren of muren en je loopt er zo op. Verder is de communicatie ongedwongen en de vrijblijvende sfeer tussen de koopman en de klant wordt erdoor verhoogd.
Het is de plaats voor onverwachte koopjes en onverwachte ontmoetingen, niet iedereen zal voor een koopje komen, maar ook om te zien en gezien te worden. Markten brengen gezelligheid en sfeer, zeer belangrijke sociale contacten en heeft een erg belangrijke functie in het voorkomen van eenzaamheid wat zeker niet onderschat mag worden, een tijdelijke vlucht uit het dagelijkse isolement!
De markt en zijn charmes
De ambiance en charme van de historische gebouwen -die de markt dikwijls omringen- geven de (binnen) stad dat extra charmante gevoel. Vroeger nam het marktplein een centrale plaats in voor het volk, je vond er de kerk, het raadhuis, de waag en de herberg, ook was het een plaats waar de berechting van de “foute” burger plaatsvond. Dit behoort gelukkig tot het verleden, wat er over is gebleven is de levendigheid en plezierigheid die op een marktdag te vinden is.
Ontstaan van de markt
In het verre verleden waren er in Holland geen markten omdat men hier simpelweg geen behoefte aan had. Pas nadat men meer produceerde en oogste dan men nodig had (er ontstond dus een overschot) ontstond er de behoefte om te ruilen met andere families. Langzamerhand groeide, naast de zelfvoorziening, een primitieve vorm van ‘markt’ organisatie.
Bepaalde ontmoetings plaatsen werden gecreëerd alwaar men kwam om te ruilen. Dat waren meestal de pleinen in het centrum van het dorp of de bruggen en doorvoer kanalen in de grotere plaatsen. In het begin kregen de bewoners van de stad het recht om bijvoorbeeld een zak bonen voor een stuk vlees te ruilen en een hangemaakte zelfgeweven mantel te ruilen voor een koe. Naderhand kwamen de stadsbestuurders terug op hun ‘protectie’ en kreeg de ruilhandel ook van buitenaf een extra impuls.
Maar echte markten gingen pas ontstaan toen het muntstelsel werd ingevoerd.
De eerste marktstad
De stad die met de eer strijkt van eerste marktstad in Holland is waarschijnlijk Zwolle, rond het jaar 1000. Maastricht zou daarna snel zijn gevolgd met het invoeren van vaste marktdagen. Slimme ‘burgers’ brachten het marktwezen op gang door aan de in Zwolle gelegerde soldaten etenswaren en goederen te verkopen. Spoedig volgde ook de handel met levend vee.
De handelsgoederen werden met schepen aangevoerd en in pakhuizen opgeslagen. Ver vanuit de omringende landen trok de bedrijvigheid op de markten de kopers en alle pleinen in Zwolle behoorden toe tot het drukke marktcircuit. Zelfs van ver af kwamen mensen!