Het is een oud beroep, maar bestaat nog altijd. Wie zijn oren goed te luister legt, hoort ze al van verre: marktkooplui die hun waar met een luide stem presenteren aan marktbezoekers. Wie een flinke stem heeft en dit op een creatieve manier aanpakt, kan er zelfs Nederlands kampioen mee worden.
Geen social media, geen vette marketingcampagne. Markkooplui gebruiken met name hun stem om hun waar aan de man te brengen. Of het nu gaat om het aanbieden van een rugtas of een pak stroopwafels, je weet waar je deze kunt vinden als je je oren goed openhoudt.
Sommige marktkooplui zijn er een kei in en worden ware standwerkers genoemd. Een woord dat je niet dagelijks tegenkomt, maar duidt op een marktkoopman die zichzelf en zijn waar goed weet te presenteren. Zij zijn het dan ook die de markt uniek maken. Geen winkel waar dit kan, in de buitenlucht op de markt kan dit wel.
Standwerkers trekken volop de aandacht
Vroeger waren standwerkers zo mogelijk nog meer creatief om aandacht voor hun koopwaar te trekken. Er bestonden zelfs heuse categorieën. Er waren de demonstrateurs, de hoogwerkers en de zwemmers. De hoogwerkers stonden letterlijk hoger dan het publiek, op een tafel bijvoorbeeld en deden trucjes of vertelden bizarre of humoristische verhalen. Je kon niet om ze heen. Zwemmers legden hun spullen in een kring, gingen zelf in het midden staan en trokken drukdoende, lopend en zwaaiend met hun armen, de aandacht. Ook zij vielen flink op. Demontrateurs deden in ‘ongeregeld’. Ze verkochte dan weer dit en dan weer dat. Van een laptoptas 17 inch tot aan dameslingerie of krenten en rozijnen. Het kon alles zijn. Dat verrassingselement maakte de marktbezoekers nieuwsgierig. Het was iedere week weer afwachten waar deze standwerker mee aan kwam zetten.
Nederlands Kampioen Standwerker
Misschien meen je dat zanger Gordon, als voormalig marktkoopman, een echte standwerker was. Hij zal misschien een lied gezongen hebben, maar de ware standwerker was iemand die al jarenlang op de markt stond en die bij iedereen bekend was. Op de Amsterdamse Albert Cuypmarkt stond bijvoorbeeld vroeger Kees Banaan, die bananen verkocht en verschillende malen Nederlands Kampioen Standwerker was. Want die waren er ook: kampioenschappen.
En die zijn er nog steeds. Ons land kent nog altijd zo’n vijfhonderd standwerkers die op week- en jaarmarkten staan. Jaarlijks organiseert de Stibesta ruim honderd voorronden. Een tiental deelnemers gaan per locatie in competitie. Wie wordt de beste standwerker van de gemeente? Landelijk worden de veertig beste standwerkers gekozen die deelnemen aan het Nederlands Kampioenschap Standwerken. John Gruter is een naam die op de lijst van kampioenen regelmatig voorkomt. Hij won tussen 2012 en 2015 ieder jaar, alsook in 2017. Met, en dat mag ook bijzonder genoemd worden, ‘blije voeten’ producten. Het gaat in dit geval niet om een Myomy tas of een strandtas, paraplu’s of bakkerswaren, maar om voetbalsem, beencrème, klovencrème en allerlei andere producten die, je raadt het al, zorgen voor blije voeten.