In 2019 wordt de 1074e Valkenburgse Paardenmarkt gehouden !

Op 12 september 2019 viert Valkenburg de 1074e editie van Neerlands Oudste Paardenmarkt Tweede woensdag in september; De paarden "mart " begint, Valkenburg is in rep en roer… het is feest in het dorp! Elke 2de woensdag van september is het een groot feest in Valkenburg, de traditionele paardenmarkt neemt dan aanvang, en wat voor een paardenmarkt, Neerlands oudste! Al in 1687 spreekt men van een mart in plaats van een markt, vandaar deze oud Hollandse term. Een ieder die een beetje bekend is met de paardenmarkten in Nederland weet deze markt te vinden, deze Valkenburgse paardenmarkt behoefd geen reclame, zij is een begrip in Nederland. In de week voordat de paardenmarkt begint vinden er al veel activiteiten plaats in het dorp. Goed toeven dus in het dorps centrum van het oude en historische Valkenburg.

Kijk op een oud schilderij van de paarden "mart" van het Zuid Hollandse Valkenburg rond het jaar 1200. Neerlands oudste paardenmarkt is elk jaar te bezoeken op de 2de woensdag in september.

In de week voor de paardenmarkt begon het traditionele ringrijden in de Marinus Poststraat, waren er dressuurwedstrijden, een viswedstrijd in de oude Rijn, een mini playback parade, ging de kermis van start en in de Biertrom was het zoals altijd, een paar dagen lang ouderwets oer gezellig… tot in de late uurtjes! Ook de taptoe op het Castellumplein aan de voet van de Valkenburgse toren met een grote zit tribune werd weer druk bezocht en wat te denken van de valkenier Lotte , zijn show werd een waar succes!

De paardenmarkt neemt nog altijd een belangrijke plaats in bij de Valkenburgers. Veel Valkenburgers nemen in de week van de paardenmarkt vakantie, zodat ze volop van het feest kunnen genieten. Ook de Valkenburgers, die buiten het dorp wonen, keren tijdens de paardenmarkt terug naar ‘hun’ dorp om de feesten mee te maken. Er is altijd wel een slaapplaats te regelen bij familie of oude vrienden. In de zomer ontstaan er twee ‘tijdperken’: voor de mart en na de mart. Deze termen worden gebezigd als er afgesproken moet worden voor vergaderingen of evenementen van verenigingen, maar ook over de levertijd van goederen en het tijdstip waarop bepaalde werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. “Lukt het nog voor de mart?” “Nou, zal wel na de mart worden.”

Als in de vroege ochtenddauw op de paardenmarkt de mist plaatsmaakt voor een helder zonnetje komt daar de toren tevoorschijn van het sfeervolle dorpje Valkenburg in Zuid Holland.
Als deze toren kon spreken dan kon hij wat geschiedenis vertellen van de loop der Valkenburgse eeuwen, de toren van Valkenburg aan het Castellumplein is namelijk gebouwd op een zeer oude plek. Daar waar vroeger al het geraas en gehinnik plaatsvond van het Romeinse paard daar vind nu in het jaar 2004 voor de éénduizendenzestigste keer de paardenmarkt van Valkenburg plaats. We duiken even in de geschiedenis van Valkenburg, gaat u even mee... 2000 jaar geleden stond aan deze locatie aan de oude Rijn een Romeins fort, genaamd Praetorium Agrippinae welke toen de noord grens van het Romeinse rijk vormden tot ongeveer het jaar 400 na Christus.

Het dorps centrum van Valkenburg is op deze resten gebouwd, dankzij de archeoloog A.E. van Giffen is er veel bekend geworden door diverse opgravingen in en rond Valkenburg. Zelfs oude graven van Romeinse paarden met aanverwante paarden zaken zijn blootgelegd , unieke vondsten zijn heden ten dagen zichtbaar voor u, als bezoeker van het sfeervolle Valkenburg in het museum toren van Valkenburg.

Nabij de toren is één van de oude Romeinse poorten gedeeltelijk opgemetseld en voorzien van een bronzen maquette van het vroegere Castellum, rondom het Castellumplein zijn de contouren van het oude Romeinse fort zichtbaar gemaakt. Voor wie deze oude plaats bezoekt is het aan te raden om de toren te bezoeken met een spectaculair uitzicht over de wijde omgeving, zo moeten de Romeinen ook een blik hebben geworpen vanaf de uitkijk torens rond het fort.

In het toren museum, te bereiken met de lift vind u een ware schat aan opgravingen vanuit het dorp. De “schat” wordt beheerd door de vereniging oud Valkenburg en is zeer de moeite waard, zelfs uniek te noemen in dit deel van Holland. Op de kaart van Rijnland, gemaakt door Floris Balthasar rond 1610 / 1615 staat het dorp Valkenburg al afgebeeld. Het dorp en de kerk waren toen al 800 jaar oud.Valkenburg heeft al een paar duizenden jaren een speciale band met paarden en dat blijkt in alle opzichten, een echt paarden dorp!

Ook de jeugd is ruimschoots aanwezig op de traditionele paardenmarkt van Valkenburg. De paarden worden geshowd en pronken onder de Valkenburgse toren zoals zij altijd pronken op zo’n leuke dag. De paarden kregen op deze dag dan ook wel een heel speciale behandeling en een ieder wie zich zorgen maakt over de veiligheid van het paard, dan kan men gerust worden gesteld. Overal lag stro, was er voldoende water en zelfs een speciaal team dat controle uitvoerde op het paard zijn veiligheid. Komt u zelf maar eens kijken op een paardenmarkt en ervaar en overtuig uzelf hoe veel veranderd is ten goede van de dieren.

Op de terp was er speciaal voor de jeugd een Dance Events Discoshow met voorafgaand een mini playback parade maar het paard moest dan wel op het stalletje blijven staan, een disco voor het paard is er jammer genoeg nog niet, wel was er een gratis dressuurwedstrijd van de Castellumruiters aan de Valkenburgse Torenvlietslaan welke druk werd bezocht.

De Oranjefeesten rondom de paardenmarkt zijn minstens net zo belangrijk voor het feest als de paardenmarkt zelf. Oranjevereniging “Wilhelmina” is verantwoordelijk voor de organisatie van talrijke festiviteiten rondom de paardenmarkt. Peter de Vries is al enige jaren voorzitter van de Oranjevereniging, waarvan het bestuur twaalf leden telt. “In februari beginnen we al te praten over de paardenmarkt. We werken altijd nauw samen met het paardenmarktcomité, de schietvereniging, de volleybalvereniging, Valkenburgs Harmonie en de ijsclub.”

Wist u trouwens dat de Oranjefeesten vroeger eerder in het jaar werden gehouden? De verjaardag van Koningin Wilhelmina, op 31 augustus, was aanleiding om een feest te houden. Omdat de Valkenburgse tuinders het in die week veel te druk hadden om te feesten (omdat een paar weken later ook de paardenmarkt werd gehouden), zijn de festiviteiten opgeschoven naar de week van de ‘mart’. Valkenburgers blijven praktische mensen!

Nog even een interessant verhaal over het verleden van het dorp Valkenburg:

Graaf Willem II verleent in 1246 de Valkenburgse paardenmarkt octrooi, het alleenrecht. De Ambachtsheer van Valkenburg verkoopt de paardenmarktrechten in 1260 tot groot ongenoegen van Valkenburg en haar burgers aan Vlaardingen om zo uit geldnood te geraken. Voor de kerk begrijpelijk een schadelijke ontwikkeling. Om de zaak te redden, reageert de Bisschop van Utrecht in 1261 met een tegenmaatregel door uit te vaardigen dat vanaf Hoek van Holland tot Kennemerland geen paard van 6 jaar of jonger verhandeld mag worden gedurende 6 weken voor de Valkenburgse markt, zodat Valkenburg toch een redelijke paardenmarkt behield. De machtsstrijd is kennelijk ontbrand. De geldnood was echter niet opgelost. Zeker niet voor de ambachtsheer, want in 1280 wordt het recht om paardenmarkt te houden ook verkocht aan Voorschoten, waaruit wel geconcludeerd mag worden dat de verhouding tussen kerk en ambachtsheer niet altijd even goed was.

De paardenmarkt heeft in de geschiedenis van Valkenburg altijd een zeer belangrijke plaats ingenomen. Opvallend is ook dat belangrijke gebeurtenissen in Nederland terug te vinden zijn in het gebeuren om en bij de Valkenburgse paardenmarkt, in het jaartal 1574, wanneer tijdens het beleg van Leiden wordt besloten om de markt van Valkenburg dan maar in Zwijndrecht te houden en een ander voorbeeld wanneer wegens de cholera-epidemie in 1866, wordt besloten dat jaar geen kermis te houden in Valkenburg. Uit dit gegeven blijkt dat tijdens de marktdagen naast de paarden handel ook veel vertier en plezier werd gezocht.

Echter niet alleen de geschiedenis vinden we terug in de paardenmarkt, maar ook de cultuur. Vele kunstenaars worden geïnspireerd door de drukte en de activiteiten rond de Valkenburgse paardenmarkt. Een heel bekend schilderij is te vinden in de Lakenhal te Leiden en werd in 1626 geschilderd door Salomon van Ruysdael. Daarvoor schilderde in 1618 Adriaan van de Venne het bezoek van Prins Maurits en Frederik Hendrik aan de Paardenmarkt, welk schilderij is te bewonderen in het Rijksmuseum te Amsterdam.
Paardenmarkt Valkenburg in Zuid Holland.

Met dank aan:
Gemeente Katwijk
De vele vrijwilligers van de organisatie.
De inwoners van Valkenburg welke elk jaar het dorp voor U opfleuren met veel plezier! in 2019, welkom op de Paardenmarkt Valkenburg, Zuid Holland!

Paardenmarkt in Valkenburg, graag zien we ook U tijdens de paardenmarkt !

Website Katwijk Zuid Holland
Informatie Oud Valkenburg

of bezoek de info Paardenmarkten in Nederland op Markt en Markten