

|
Paardenmarkt Valkenburg, ZH |

In 2019 wordt de 1074e Valkenburgse Paardenmarkt gehouden !
Op 12 september 2019 viert Valkenburg de 1074e editie van Neerlands Oudste Paardenmarkt
Tweede woensdag in september; De paarden "mart " begint, Valkenburg is in rep en roer… het is feest
in het dorp! Elke 2de woensdag van september is het een groot
feest in Valkenburg, de traditionele paardenmarkt neemt dan aanvang,
en wat voor een paardenmarkt, Neerlands oudste! Al in 1687 spreekt
men van een mart in plaats van een markt, vandaar deze oud Hollandse
term. Een ieder die een beetje bekend is met de paardenmarkten
in Nederland weet deze markt te vinden, deze Valkenburgse paardenmarkt
behoefd geen reclame, zij is een begrip in Nederland. In de week
voordat de paardenmarkt begint vinden er al veel activiteiten
plaats in het dorp. Goed toeven dus in het dorps centrum van het
oude en historische Valkenburg.
Kijk
op een oud schilderij van de paarden "mart" van het Zuid
Hollandse Valkenburg rond het jaar 1200. Neerlands oudste paardenmarkt
is elk jaar te bezoeken op de 2de woensdag in september.
In de week voor de paardenmarkt begon het traditionele ringrijden
in de Marinus Poststraat, waren er dressuurwedstrijden, een viswedstrijd
in de oude Rijn, een mini playback parade, ging de kermis van
start en in de Biertrom was het zoals altijd, een paar dagen lang
ouderwets oer gezellig… tot in de late uurtjes! Ook de taptoe
op het Castellumplein aan de voet van de Valkenburgse toren met
een grote zit tribune werd weer druk bezocht en wat te denken
van de valkenier Lotte , zijn show werd een waar succes!
De paardenmarkt neemt nog altijd een belangrijke plaats in bij
de Valkenburgers. Veel Valkenburgers nemen in de week van de paardenmarkt
vakantie, zodat ze volop van het feest kunnen genieten. Ook de
Valkenburgers, die buiten het dorp wonen, keren tijdens de paardenmarkt
terug naar ‘hun’ dorp om de feesten mee te maken.
Er is altijd wel een slaapplaats te regelen bij familie of oude
vrienden. In de zomer ontstaan er twee ‘tijdperken’:
voor de mart en na de mart. Deze termen worden gebezigd als er
afgesproken moet worden voor vergaderingen of evenementen van
verenigingen, maar ook over de levertijd van goederen en het tijdstip
waarop bepaalde werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. “Lukt
het nog voor de mart?” “Nou, zal wel na de mart worden.”
|
Als
in de vroege ochtenddauw op de paardenmarkt de mist plaatsmaakt
voor een helder zonnetje komt daar de toren tevoorschijn van het
sfeervolle dorpje Valkenburg in Zuid Holland.
Als deze toren kon spreken dan kon hij wat geschiedenis vertellen
van de loop der Valkenburgse eeuwen, de toren van Valkenburg aan
het Castellumplein is namelijk gebouwd op een zeer oude plek.
Daar waar vroeger al het geraas en gehinnik plaatsvond van het
Romeinse paard daar vind nu in het jaar 2004 voor de éénduizendenzestigste
keer de paardenmarkt van Valkenburg plaats. We duiken even in
de geschiedenis van Valkenburg, gaat u even mee... 2000 jaar geleden
stond aan deze locatie aan de oude Rijn een Romeins fort, genaamd
Praetorium Agrippinae welke toen de noord grens van het Romeinse
rijk vormden tot ongeveer het jaar 400 na Christus.
Het dorps centrum van Valkenburg is op deze resten gebouwd, dankzij
de archeoloog A.E. van Giffen is er veel bekend geworden door
diverse opgravingen in en rond Valkenburg. Zelfs oude graven van
Romeinse paarden met aanverwante paarden zaken zijn blootgelegd
, unieke vondsten zijn heden ten dagen zichtbaar voor u, als bezoeker
van het sfeervolle Valkenburg in het museum toren van Valkenburg.
Nabij de toren is één van de oude Romeinse poorten
gedeeltelijk opgemetseld en voorzien van een bronzen maquette
van het vroegere Castellum, rondom het Castellumplein zijn de
contouren van het oude Romeinse fort zichtbaar gemaakt. Voor wie
deze oude plaats bezoekt is het aan te raden om de toren te bezoeken
met een spectaculair uitzicht over de wijde omgeving, zo moeten
de Romeinen ook een blik hebben geworpen vanaf de uitkijk torens
rond het fort.
In
het toren museum, te bereiken met de lift vind u een ware schat
aan opgravingen vanuit het dorp. De “schat” wordt
beheerd door de vereniging oud Valkenburg en is zeer de moeite
waard, zelfs uniek te noemen in dit deel van Holland. Op de kaart
van Rijnland, gemaakt door Floris Balthasar rond 1610 / 1615 staat
het dorp Valkenburg al afgebeeld. Het dorp en de kerk waren toen
al 800 jaar oud.Valkenburg heeft al een paar duizenden jaren een
speciale band met paarden en dat blijkt in alle opzichten, een
echt paarden dorp! |
Burgemeester Drs. J.P. van der Reijden is dan
ook trots om de markt van 2004 op 8 september te mogen openen,
met klem benadrukt de burgemeester dat de Valkenburgse paardenmarkt
altijd haar eigen identiteit zal behouden ook richting de toekomst
en de 1060ste editie van de paarden mart er ook één
is om in te lijsten zoals alle Valkenburgse paardenmarkten allen
waren met die verstande dat de weergoden deze dagen Valkenburg
goed gezind was!
Vele hebben dierbare herinneringen aan de paardenmarkten
in Holland, zij die deze unieke markten nu pas bezoeken beseffen
pas op latere leeftijd wat een leuke herinnering zo’n
nostalgische paardenmarkt teweeg brengt. De paardenmarkt van
het Zuid Hollandse Valkenburg is al ruim 1000 en 60 jaar oud,
volgens geschriften dé oudste paardenmarkt in Nederland,
een positie om trots op te zijn!
Elk jaar wordt dit dan ook met veel festiviteiten
gevierd en veranderd het sfeervolle dorp in een echt feest dorp,
slingers en ballonen versieren de straten, verlichting volop
en vele vlaggen en wimpellijnen in gele en rode kleuren, speciale
aankondigingen, overal zijn wel paarden verwerkt in de versieringen
en zelf een echt Anky van Grunsven pleintje staat sfeervol ingericht
in het dorp. De aanloop voor de bezoeker naar de paarden mart
is groots! |
Waar mensen zijn is nering, zo ook op de paardenmarkt
in Valkenburg. Als een lint staan de kramen gezellig zij aan
zij in de omliggende straten van het dorpskern. Alles is dan
ook makkelijk te bereiken en loopt men zo logischerwijs een
rondje kerk lang de vele paarden, bezoek men makkelijk de kramen
van de braderie om zo uit te komen op de terp alwaar de kermis
plaats vind.
|
Ook
de jeugd is ruimschoots aanwezig op de traditionele paardenmarkt
van Valkenburg. De paarden worden geshowd en pronken onder de
Valkenburgse toren zoals zij altijd pronken op zo’n leuke
dag. De paarden kregen op deze dag dan ook wel een heel speciale
behandeling en een ieder wie zich zorgen maakt over de veiligheid
van het paard, dan kan men gerust worden gesteld. Overal lag stro,
was er voldoende water en zelfs een speciaal team dat controle
uitvoerde op het paard zijn veiligheid. Komt u zelf maar eens
kijken op een paardenmarkt en ervaar en overtuig uzelf hoe veel
veranderd is ten goede van de dieren.
Op de terp was er speciaal voor de jeugd een Dance Events Discoshow
met voorafgaand een mini playback parade maar het paard moest
dan wel op het stalletje blijven staan, een disco voor het paard
is er jammer genoeg nog niet, wel was er een gratis dressuurwedstrijd
van de Castellumruiters aan de Valkenburgse Torenvlietslaan welke
druk werd bezocht.
De Oranjefeesten rondom de paardenmarkt zijn minstens net zo
belangrijk voor het feest als de paardenmarkt zelf. Oranjevereniging
“Wilhelmina” is verantwoordelijk voor de organisatie
van talrijke festiviteiten rondom de paardenmarkt. Peter de Vries
is al enige jaren voorzitter van de Oranjevereniging, waarvan
het bestuur twaalf leden telt. “In februari beginnen we
al te praten over de paardenmarkt. We werken altijd nauw samen
met het paardenmarktcomité, de schietvereniging, de volleybalvereniging,
Valkenburgs Harmonie en de ijsclub.”
Wist u trouwens dat de Oranjefeesten vroeger eerder in het jaar
werden gehouden? De verjaardag van Koningin Wilhelmina, op 31
augustus, was aanleiding om een feest te houden. Omdat de Valkenburgse
tuinders het in die week veel te druk hadden om te feesten (omdat
een paar weken later ook de paardenmarkt werd gehouden), zijn
de festiviteiten opgeschoven naar de week van de ‘mart’.
Valkenburgers blijven praktische mensen! |
Nog
even een interessant verhaal over het verleden van het dorp Valkenburg:
Graaf Willem II verleent in 1246 de Valkenburgse paardenmarkt
octrooi, het alleenrecht. De Ambachtsheer van Valkenburg verkoopt
de paardenmarktrechten in 1260 tot groot ongenoegen van Valkenburg
en haar burgers aan Vlaardingen om zo uit geldnood te geraken.
Voor de kerk begrijpelijk een schadelijke ontwikkeling. Om de
zaak te redden, reageert de Bisschop van Utrecht in 1261 met een
tegenmaatregel door uit te vaardigen dat vanaf Hoek van Holland
tot Kennemerland geen paard van 6 jaar of jonger verhandeld mag
worden gedurende 6 weken voor de Valkenburgse markt, zodat Valkenburg
toch een redelijke paardenmarkt behield. De machtsstrijd is kennelijk
ontbrand. De geldnood was echter niet opgelost. Zeker niet voor
de ambachtsheer, want in 1280 wordt het recht om paardenmarkt
te houden ook verkocht aan Voorschoten, waaruit wel geconcludeerd
mag worden dat de verhouding tussen kerk en ambachtsheer niet
altijd even goed was.
De paardenmarkt heeft in de geschiedenis van Valkenburg altijd
een zeer belangrijke plaats ingenomen. Opvallend is ook dat belangrijke
gebeurtenissen in Nederland terug te vinden zijn in het gebeuren
om en bij de Valkenburgse paardenmarkt, in het jaartal 1574, wanneer
tijdens het beleg van Leiden wordt besloten om de markt van Valkenburg
dan maar in Zwijndrecht te houden en een ander voorbeeld wanneer
wegens de cholera-epidemie in 1866, wordt besloten dat jaar geen
kermis te houden in Valkenburg. Uit dit gegeven blijkt dat tijdens
de marktdagen naast de paarden handel ook veel vertier en plezier
werd gezocht.
Echter niet alleen de geschiedenis vinden we terug in de paardenmarkt,
maar ook de cultuur. Vele kunstenaars worden geďnspireerd
door de drukte en de activiteiten rond de Valkenburgse paardenmarkt.
Een heel bekend schilderij is te vinden in de Lakenhal te Leiden
en werd in 1626 geschilderd door Salomon van Ruysdael. Daarvoor
schilderde in 1618 Adriaan van de Venne het bezoek van Prins Maurits
en Frederik Hendrik aan de Paardenmarkt, welk schilderij is te
bewonderen in het Rijksmuseum te Amsterdam. Paardenmarkt Valkenburg in Zuid Holland.
Met dank aan:
Gemeente Katwijk
De vele vrijwilligers van de organisatie.
De inwoners van Valkenburg welke elk jaar het dorp voor U opfleuren
met veel plezier! in 2019, welkom op de Paardenmarkt Valkenburg, Zuid Holland!
Paardenmarkt in Valkenburg, graag
zien we ook U tijdens de paardenmarkt !
Website
Katwijk Zuid Holland
Informatie Oud Valkenburg
of bezoek de info Paardenmarkten in Nederland op Markt en Markten
|
|

|